Абай ауылы, Оңтүстік Қазақстан облысы 1941-2023

(1941, Абай – 2023, Алматы) Казақстандағы абстрактілі кескіндеменің алғашқы өкілдерінің бірі саналатын Кенжебай Дүйсенбаев – заманауи қазақ бейнелеу өнеріндегі елеулі тұлға. Ол 1972 жылы Ташкент мемлекеттік театр және өнер институтын тәмамдап, Өзбекстанда он бір жыл еңбек еткеннен кейін Алматыға көшіп келді. Мұнда Алматы көркемсурет училищесі мен Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтында дәріс берді. Ол үшін көріністі дәл көшіріп бейнелеуден гөрі, бояу мен пішіннің кенептегі өзара байланысы маңызды болды. Оның айтуынша, «заттың өзі емес, бояу мен пішіннің үйлесімі, олардың кенеп бетінде қалай ұйымдастырылғаны қызық». 1987 жылы Джорджо Моранди шығармашылығымен танысуы оның натюрмортқа және күнделікті заттарға деген қызығушылығын арттыра түсті. 1986 жылы суретшінің шығармашылығында «қара кезең» басталып, туындыларында күңгірт реңктер мен өңделмеген пішіндер басым болған еді. Бұл кезеңде суреткер заттардың ішкі құрылымын, көзге көрінбейтін метафизикалық күйін бейнелеуге ұмтылды. Оның астарында Кеңес билігінен тәуелсіздікке бет алған өтпелі шақтағы көкірек толы күмән мен беймаза ахуал да көрініс тапты. 2000 жылдардың басында оның палитрасы «көк кезеңге» ойысты, мұнда көгілдір және жарқыраған жарыққа толы реңктер басым, олар тыныштық пен күн сәулесімен нұрланған эмоциялық күйді жеткізеді. «Қонақтар» көрмесінде ұсынылған «Композиция» атты жұмысы осы кезеңнің айқын мысалы: суретші бірнеше ғана нәзік бояу жағу арқылы киіз үй алдындағы түйе мен екі әйелді, ашық көк аспан мен ағашты бейнелейді. Ол бұл картинада нақты тақырыптан гөрі пішін арқылы сезім тереңдігін жеткізуге ұмтылады.